Z biegiem czasu system operacyjny może stać się zaśmiecony. Powodem tego stanu rzeczy jest przede wszystkim dodawanie i usuwanie oprogramowania oraz jego aktualizacje. Przed przystąpieniem do czyszczenia warto sprawdzić jak wygląda struktura naszego dysku. Warto sprawdzić wolne miejsce w systemie plików. W systemie Ubuntu wystarczy użyć narzędzia "Analizator użycia dysku" (Wykorzystanie dysku). Można również użyć polecenia terminalowego: df -h.

1. Pozbycie się pakietów, które nie są już używane:

   apt-get autoremove

   Ta opcja usuwa biblioteki i pakiety, które zostały zainstalowane automatycznie w celu spełnienia zależności zainstalowanego pakietu. Jeśli ten pakiet zostanie usunięty, te automatycznie zainstalowane pakiety są bezużyteczne w systemie.

   Usuwa również stare jądra Linuksa, które zostały zainstalowane automatycznie podczas aktualizacji systemu.

2. Oczyszczanie pamięci podręcznej APT

   Ubuntu używa APT (Advanced Package Tool) do instalowania, usuwania i zarządzania oprogramowaniem w systemie, a tym samym przechowuje pamięć podręczną wcześniej pobranych i zainstalowanych pakietów nawet po ich odinstalowaniu. System zarządzania pakietami APT przechowuje pamięć podręczną pakietów DEB w /var/cache/apt/archives. Z biegiem czasu ta pamięć podręczna może stać się dość duża i pomieścić wiele pakietów, których nie potrzebujemy.

   Możesz zobaczyć rozmiar tej pamięci podręcznej za pomocą polecenia

   du -sh /var/cache/apt 

   Aby usunąć tylko przestarzałe pakiety, takie jak te zastąpione przez ostatnią aktualizację, czyniąc je całkowicie niepotrzebnymi.

   apt-get autoclean

   lub możemy usunąć pamięć podręczną apt w całości

   apt-get clean

3. Czyszczenie dzienników dziennika systemd

   Każda dystrybucja Linuksa ma mechanizm rejestrowania, który pomaga zbadać, co dzieje się w systemie. Problem polega na tym, że z czasem dzienniki te zajmują znaczną ilość miejsca na dysku. Możemy sprawdzić rozmiar dziennika za pomocą polecenia:

   journalctl --disk-usage

   Możemy wyczyścić dziennik, które są starsze niż na przykład 3 dni

   journalctl --vacuum-time=3d

4. Usuwanie starszych wersji aplikacji Snap

   Pakiety snap potrafią zajmować dużo miejsca. Snap przechowuje co najmniej dwie starsze wersje aplikacji (na wypadek, potrzeby powrotu do starszej wersji). Możemy sprawdzić zajęte miejsce:

   du -h /var/lib/snapd/snaps

   Alan Pope, członek zespołu Snapcraft w Canonical, stworzył mały skrypt, którego można używać i uruchamiać do czyszczenia wszystkich starszych wersji aplikacji snap.

   Skrypt wygląda tak:

   #!/bin/bash
   # Removes old revisions of snaps
   # CLOSE ALL SNAPS BEFORE RUNNING THIS
   set -eu
   snap list --all | awk '/disabled/{print $1, $3}' |
       while read snapname revision; do
           snap remove "$snapname" --revision="$revision"
       done

   Oczywiście musimy nadać uprawnienie wykonywania, aby móc uruchomić powyższy skrypt (chmod u+x nazwa_skryptu).

5. Czyszczenie pamięci podręcznej miniatur

   Ubuntu automatycznie tworzy miniaturę do przeglądania w menedżerze plików. Przechowuje te miniatury w ukrytym katalogu na koncie użytkownika w lokalizacji ~/.cache/thumbnails.

   Z czasem liczba miniatur dramatycznie wzrasta. Co więcej, pamięć podręczna miniatur ostatecznie będzie zawierać wiele zbędnych miniatur zdjęć, które już nie istnieją.

   Możemy sprawdzić rozmiar pamięci podręcznej miniatur za pomocą poniższego polecenia:

   du -sh ~/.cache/thumbnails

   Dobrą praktyką jest czyszczenie pamięci podręcznej miniatur co kilka miesięcy.

   rm -rf ~/.cache/thumbnails/*

Korzystanie z narzędzi GUI do zwalniania miejsca w Ubuntu.

Stacer jest jednym z narzędzi, którego możemy użyć, aby oczyścić dysk ze zbędnych plików. Możesz przeczytać ten artykuł, aby dowiedzieć się, jak korzystać ze Stacer w Ubuntu.

Możesz sprawdzić więcej innych narzędzi do czyszczenia Ubuntu i łatwo zwolnić miejsce.